در مقالۀ قبل از شرکت اسپیسایکس صحبت شد. آشنایی با پروژۀ استارلینک، نحوۀ اجرا و هدفی که سبب آغاز این پروژه شد. در ادامه قصد داریم کمی عمیقتر و جزئیتر به این پروژه بپردازیم.
ماهوارههای استارلینک
ماهوارههای استارلینک جزء اولین ماهوارههایی هستند که از فناوری جدید موتورهای یونی کریپتونی برای پیش از رانش خود در مدار استفاده میکردند.
موتورهای یونی چیست؟ نسل جدیدی از پیشرانۀ الکتریکی است که برای ماموریتهای طولانی و شتاب بیشتر طراحی شده و قرار است در پروژهها بر روی محمولههای فضایی مثل ماهوارهها و فضاپیماهای آینده استفاده شود. سوخت این پیشرانه گاز زنون ( یک گاز نجیب ) است و عملکرد بهتری نسبت به گاز کریپتون در موتورهای یونی دارند؛ ولی قیمت گزافی دارد.
ماهوارههای استارلینک فقط در یک طرف خود مجهز به پنلهای خورشیدی هستند، مجموع مساحت پنلها در هر پرتاب 60تایی، از مجموع مساحت پنلهای خورشیدی ایستگاه بینالمللی فضایی بیشتر است. از سویی یکطرفه و بزرگ بودن پنلها مزیتهایی مثل آسانسازی فرایند ساخت، پایین آمدن قیمت تمام شده و باز شدن آسان ماهوارهها را به دنبال دارد.
گیرندههای استارلینک
متصل شدن به اینترنتهای ماهوارهای راحت است؛ ولی نه به راحتی آنکه بخواهید مانند اینترنت همراه موبایل بدون هیچ تجهیزاتی وصل بشوید. کاربرهای اینترنتهای ماهوارهای از جمله استارلینک باید از آنتنهای خاصی برای متصل شدن استفاده کنند. آنتن «آرایه فازی» نام این آنتنهای گیرنده است که ایلان ماسک، اعلام کرده بود که اندازۀ این آنتنها برابر است با یک پیتزا؛ و نصب آن بسیار آسان است. تنها کاری که باید انجام داد وصل کردن آنتن به برق است و در جایی قرار دهید که بین آن و آسمان مانعی وجود نداشته باشد تا به صورت خودکار با موتورهایی که روی آنتن مجهز هستند زاویه اتصال به ماهواره را پیدا و متصل شود، به اصطلاح کاربر تجربه Plug and Play را خواهد داشت. در زیر توییت آقای ایلان ماسک را در رابطه با گیرنده انتشار کرده بود را مشاهده میکنید.
Looks like a thin, flat, round UFO on a stick. Starlink Terminal has motors to self-adjust optimal angle to view sky. Instructions are simply:
-Plug in socket
-Point at sky
These instructions work in either order. No training required.
-Elon Musk (@elonmusk) January 7,2020
هزینه استارلینک برای هر کاربر
ولی این داستان استارلینک برای هر کاربر چطور و چقدر تمام هزینه در بر دارد؟
اسپیسایکس در یک ایمیل به کاربران آمریکایی که از این سرویس استفاده میکنند اعلام کرد، قیمت تهیه گیرنده استارلینک 499 دلار و هزینه اشتراک ماهانه 99 دلار خواهد بود که اگر این سرویس به ایران برسد قیمت گیرنده با احتساب دلار 26000 تا 28000 تومان چیزی نزدیک به 13 تا 14 میلیون تومان و قیمت اشتراک ماهانه نزدیک به 5/2 تا 8/2 میلیون تومان برای کاربران ایرانی هزینه در بر خواهد داشت.
ولی همین جای بحث دارد که این سرویس به ایران نیز خدمات خواهد داد یا خیر؟ از نظر تئوری میشود اینترنت استارلینک را در ایران استفاده کرد. فقط شما به گیرنده مخصوص استارلینک نیاز دارید، ولی این فقط یک نظر است. اسپیس ایکس بارها اعلام کرده است که حاضر به دادن خدمات به کل جهان، بدون اجازۀ دولتها نیست.
رئیس و مدیر ارشد عملیاتی اسپیس ایکس گویین شاتول(Gwynne Shotwell) پیش از این، بارها در گفتگوهایش اشاره و تاکید کرده است که شرکتش قصد شکستن قوانین کشورها را به هیچ عنوان ندارد و در حال حاضر شرکت اسپیس ایکس با کشورها و دولتها بر سر مذاکره برای ارائه خدمات اینترنت است
.
برای مثال اگر در کشوری، استفاده از اینترنت استارلینک به طور رسمی ممنوع باشد و شهروندی به صورت غیرقانونی گیرنده اینترنت استارلینک را وارد کشور کند، آیا میتواند از آن اینترنت استفاده کرد؟ جوابهایی برای این سوال وجود دارد، مثلا گیرنده استارلینک باید موقعیت جغرافیایی خود را در زمان نصب و راهاندازی اولیه بسنجد تا بهصورت خودکار سمت ماهواره تنظیم شود و شرکت از موقعیت مکانی گیرنده اطلاع خواهد داشت و میتواند آن را غیرفعال کند.
نظریه دیگر به ماهوارههای استارلینک مرتبط است، شرکت اسپیس ایکس میتواند جوری برنامهریزی کند که هنگام عبور از آسمان آن کشور سیگنالی ارسال نکند. به خصوص کشورهایی مثل هند، چین و روسیه که قابلیت منهدم کردن ماهواره در مدار را دارند و اسپیس ایکس علاقهای به ایجاد تنش ندارد.
محتملترین سناریو برای چنین کشورهایی، فروش پهنای باند بهISP های داخل کشور است، تا آن را با اعمال محدودیتها و سیاستهای آن کشور در دسترس عموم قرار دهند. این فناوری از طریق روشهای معمول مانند اینترنت موبایل (Data)، فیبر نوری با DSL در دسترس شهروندان قرار خواهد گرفت. در واقع نقش Backbone (ستون فقرات) برعهدۀ استارلینک خواهد بود. در چنین سناریویی، استارلینک در کنار دادن خدمات اینترنتی بهصورت مستقیم، برای این کشورها به طور غیرمستقیم اینترنتشان را نیز فراهم خواهد کرد.
ایلان ماسک در پاسخ به توییت کاربری ایرانی دربارۀ امکان استفادۀ مردم ایران از اینترنت ماهوارهای استارلینک نوشت: «تا جایی که بتوانیم پشتیبانی میکنیم».
ولی همچنان جای بحث دارد که خدمات استارلینک به ایران مستقیم خواهد بود یا غیرمستقیم! چرا همچنان این موضوع جای بحث دارد؟
اگر وارد سایت خود شرکت Starlinkشوید و در بخش سفارش سرویس ،عبارت Tehran (تهران) را جستجو کنید خواهید دید که آدرسی به اسم تهران، ایران وجود دارد اما زمانی که انتخابش کنید، شما با پیغامی مبنی براینکه «این سرویس در منطقه شما هنوز در دسترس نیست و منتظر تاییدیه برای تحت پوشش قرار دادن منطقه مورد نظر هستیم» مواجه خواهید شد. متاسفانه افراد سودجو و شیاد از این فرصت استفاده کردهاند و عدهای از مردم که تشنه استفاده از این سرویس در ایران هستند را هدف قرار داده و با عکسها و اطلاعات تقلبی شروع به فروش گیرنده استارلینک و اشتراک ماهانه این سرویس کردهاند.